Thang Nhiệt Độ Là Gì? 3 Thang Nhiệt Độ Phổ Biến Cần Nắm Rõ

Thang nhiệt độ là hệ thống đo lường và biểu thị nhiệt độ của một vật thể hoặc môi trường. Có nhiều thang nhiệt độ khác nhau, nhưng phổ biến nhất là thang Celsius, Fahrenheit và Kelvin.

Nhiệt độ là một khái niệm quan trọng trong cuộc sống hàng ngày và trong nhiều lĩnh vực khoa học. Bên cạnh đó còn xuất hiện thang nhiệt độ mà không phải ai cũng biết. Liệu thang nhiệt độ là gì? Hãy cùng Bigmart tìm hiểu ngay về khái niệm này và những chủ đề liên quan nó nhé!

I. Thang Nhiệt Độ Là Gì?

Thang nhiệt độ là hệ thống được sử dụng để đo lường và biểu thị nhiệt độ của một vật thể hoặc môi trường. Có nhiều thang nhiệt độ khác nhau, nhưng phổ biến nhất là thang Celsius, Fahrenheit và Kelvin. Mỗi thang nhiệt độ có các điểm cố định và đơn vị đo riêng biệt, phục vụ cho các mục đích và ứng dụng khác nhau trong cuộc sống hàng ngày và khoa học.

>>> Xem thêm:  Nhiệt Độ Là Gì? Ý Nghĩa, Sự Ảnh Hưởng Và Phương Pháp Đo Nhiệt Độ

II. 3 Thang nhiệt độ phổ biến nhất

Để đo nhiệt độ của một vật (hệ vật) trong vật lí phải xây dựng một thang đo chuẩn chung gọi là các thang nhiệt giai. Các thang nhiệt giai hay dùng

1/ Thang nhiệt giai Celsius (1701-1744) 

Đây là thang đo được đặt theo tên nhà vật lý người Thụy Điển.

Thang nhiệt giai Celsius xác định nhiệt độ của các vật theo độ C (viết tắt oC) đây là thang nhiệt độ quen thuộc với hầu hết mọi người. Chỉ cần nói vật đó có nhiệt độ 100oC trong đầu bạn đã hình dung ra ngay vật đó là một vật rất nóng không nên chạm vào vì có nguy cơ bị bỏng cao.

Thang nhiệt giai Celsius lấy nhiệt độ của nước khi đóng băng và nhiệt độ sôi của nước làm chuẩn. Sau đó chia nhỏ thành 100 vạch chia, mỗi vạch chia ứng với 1 độ => nước đóng băng ở nhiệt độ 0oC và sôi ở nhiệt độ 100oC trong điều kiện áp suất tiêu chuẩn.

2/ Thang nhiệt giai Fahrenheit 

Thang nhiệt giai Fahrenheit xác định nhiệt độ của các vật theo độ F (viết tắt là oF). Thang nhiệt giai Fahrenheit được sử dụng chủ yếu ở các nước Châu Âu. Nhà vật lí Fahrenheit đã chọn gốc 0 độ là nhiệt độ thấp nhất của mùa đông 1708 tại thành phố Gdansk quê hương của ông.

3/ Thang nhiệt giai Kelvin

Thang nhiệt giai Kelvin (1824-1907) được đặt theo tên nhà vật lí người Anh, William Thomson sau này được phong tước hiệu là huân tước Kelvin.

Thang nhiệt giai Kelvin xác định nhiệt độ của các vật theo độ K (viết tắt là K). Thang nhiệt giai Kelvin đưa đến khái niệm độ không tuyệt đối (nhiệt độ theo lý thuyết mà tại đó không thể xuống thấp hơn được nữa)

>>> Xem thêm:  Nhiệt Kế Là Gì? So Sánh Ưu, Nhược, Giá Cả 3 Loại Nhiệt Kế Phổ Biến Hiện Nay

III. Sự Khác Biệt Giữa Các Thang Nhiệt Độ

Mỗi thang nhiệt độ có một cách xác định các điểm cố định khác nhau, dựa trên các hiện tượng vật lý khác nhau. Chẳng hạn, thang Celsius và thang Fahrenheit đều dựa trên các điểm đóng băng và sôi của nước, nhưng thang Kelvin thì dựa trên nguyên lý nhiệt động lực học.

Celsius vs. Fahrenheit: Điểm khác biệt chính giữa hai thang này là cách xác định các điểm cố định và các khoảng cách giữa các độ. Ví dụ, khoảng cách giữa điểm đóng băng và điểm sôi của nước trên thang Celsius là 100 độ, trong khi trên thang Fahrenheit là 180 độ.

Celsius vs. Kelvin: Mặc dù cả hai thang đều sử dụng các điểm cố định dựa trên nước, thang Kelvin bắt đầu từ điểm 0 tuyệt đối, do đó không có số âm. Một độ trên thang Kelvin bằng một độ trên thang Celsius, nhưng điểm 0 K tương ứng với -273.15°C.

IV. Cách Chuyển Đổi Giữa Các Thang Nhiệt Độ

Để chuyển đổi giữa các thang nhiệt độ khác nhau, ta cần sử dụng các công thức chuyển đổi cụ thể:

• Celsius sang Fahrenheit: °F=(°C×1.8)+32

• Fahrenheit sang Celsius: °C=(°F−32)/1.8

• Celsius sang Kelvin: ° K=°C+273.15

• Kelvin sang Celsius: °C=K−273.15

Ví dụ, để chuyển đổi 25°C sang Fahrenheit:  °F=(25×1.8)+32=77°F

Để chuyển đổi 300 K sang Celsius: °C=300−273.15=26.85°C

Xem thêm:  Độ C Là Gì? Độ F Là Gì? Tìm Hiểu Và Đổi Các Đơn Vị Đo Lường Nhiệt Độ

V. Ứng Dụng Của Thang Nhiệt Độ Trong Cuộc Sống

Thang đo nhiệt độ là một công cụ quan trọng và không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, từ khoa học, y học, công nghiệp, cho đến đời sống hàng ngày. Dưới đây là một số ứng dụng chính của các thang đo nhiệt độ:

1. Trong Y Học

Trong lĩnh vực y học, nhiệt độ cơ thể là một chỉ số quan trọng. Việc đo nhiệt độ cơ thể giúp xác định tình trạng sức khỏe và phát hiện sớm các bệnh lý. Thang Celsius thường được sử dụng trong nhiệt kế y tế ở hầu hết các quốc gia.

Nhiệt kế y tế là công cụ phổ biến để đo thân nhiệt, giúp theo dõi sức khỏe và phát hiện sớm các bệnh lý. Nhiệt kế thường sử dụng thang Celsius (°C) hoặc Fahrenheit (°F) để đo lường nhiệt độ cơ thể.

• Đo nhiệt độ cơ thể: Thân nhiệt bình thường của con người dao động khoảng 37°C (98.6°F). Khi nhiệt độ cơ thể tăng cao hơn 38°C (100.4°F), có thể biểu thị tình trạng sốt, dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc bệnh lý khác.

• Theo dõi bệnh lý: Trong các trường hợp bệnh tật, việc theo dõi nhiệt độ cơ thể là rất quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe và hiệu quả của các phương pháp điều trị.

2. Trong Khoa Học

Trong khoa học và kỹ thuật, đặc biệt là trong các nghiên cứu về vật lý và thiên văn học, thang Kelvin được sử dụng để đo các nhiệt độ cực kỳ cao hoặc thấp, như nhiệt độ trong không gian vũ trụ hoặc nhiệt độ của các phản ứng hóa học trong phòng thí nghiệm.

• Nghiên cứu nhiệt động lực học: Các thí nghiệm liên quan đến nhiệt độ tuyệt đối, chẳng hạn như nghiên cứu về vật chất ở trạng thái plasma hoặc điểm tới hạn, sử dụng thang Kelvin để đo nhiệt độ chính xác mà không cần lo ngại về số âm.

• Khám phá vũ trụ: Nhiệt độ của các vật thể trong không gian, chẳng hạn như các ngôi sao, hành tinh, hoặc các hố đen, thường được đo bằng thang Kelvin. Điều này giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về bản chất và trạng thái của các vật thể thiên văn.

3. Trong công nghiệp

Trong công nghiệp, việc kiểm soát nhiệt độ là vô cùng quan trọng. Ví dụ, trong ngành công nghiệp thực phẩm, nhiệt độ cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Tương tự, trong ngành sản xuất, nhiệt độ của các quy trình sản xuất phải được giám sát để đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Ngoài ra, việc kiểm soát và đo lường nhiệt độ là vô cùng quan trọng để đảm bảo hiệu suất và an toàn của thiết bị.

• Điện tử và máy tính: Các thiết bị điện tử, đặc biệt là máy tính, yêu cầu kiểm soát nhiệt độ chặt chẽ để tránh quá nhiệt, gây hỏng hóc và giảm tuổi thọ của thiết bị. Hệ thống làm mát và quản lý nhiệt độ sử dụng các cảm biến nhiệt độ và thang đo nhiệt độ để giám sát và điều chỉnh.

• Sản xuất công nghiệp: Trong sản xuất, nhiệt độ ảnh hưởng lớn đến quá trình sản xuất và chất lượng sản phẩm. Ví dụ, trong ngành sản xuất thép, nhiệt độ phải được kiểm soát chính xác để đảm bảo chất lượng của thép. Các lò nung sử dụng các thiết bị đo nhiệt độ để duy trì nhiệt độ tối ưu.

4. Trong Đời Sống Hàng Ngày

Thang nhiệt độ được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống hàng ngày để đo nhiệt độ không khí, nước, thức ăn và nhiều vật dụng khác. Ví dụ, khi bạn kiểm tra nhiệt độ của lò nướng hay nhiệt độ cơ thể bằng nhiệt kế, bạn đang sử dụng thang nhiệt độ Celsius hoặc Fahrenheit. Ngoài ra, nó còn được ứng dụng tại các đồ dùng quen thuộc: 

• Hệ thống sưởi và làm mát: Các hệ thống điều hòa không khí và sưởi ấm sử dụng các cảm biến nhiệt độ để duy trì nhiệt độ mong muốn trong nhà. Thang Celsius và Fahrenheit thường được sử dụng để cài đặt và kiểm soát nhiệt độ.

• Tủ lạnh và tủ đông: Để bảo quản thực phẩm và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, nhiệt độ trong tủ lạnh và tủ đông phải được duy trì ở mức thấp. Thang Celsius thường được sử dụng để điều chỉnh nhiệt độ trong các thiết bị này.

5. Trong Nông Nghiệp

Nhiệt độ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Việc kiểm soát nhiệt độ trong nông nghiệp là yếu tố then chốt để đạt được năng suất cao và chất lượng tốt. 

• Nhà kính: Trong các nhà kính, nhiệt độ được kiểm soát chặt chẽ bằng cách sử dụng các thiết bị đo nhiệt độ và hệ thống điều hòa không khí. Điều này giúp duy trì môi trường lý tưởng cho cây trồng phát triển, bất kể điều kiện thời tiết bên ngoài.

• Bảo quản nông sản: Sau khi thu hoạch, nông sản cần được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp để kéo dài thời gian sử dụng và duy trì chất lượng. Ví dụ, trái cây và rau quả thường được bảo quản ở nhiệt độ mát hoặc lạnh để ngăn chặn quá trình chín quá nhanh hoặc hư hỏng.

Bài viết trên của  Bigmart  đã giúp bạn có những cái nhìn sâu sắc hơn về thang nhiệt độ. Những kiến thức này sẽ giúp bạn sử dụng hiệu quả các thiết bị điện trong cuộc sống hàng ngày và công việc. Đừng quên theo dõi để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích từ chúng tôi nhé!

Xem thêm:  Nhiệt Kế Là Gì? So Sánh Ưu, Nhược, Giá Cả 3 Loại Nhiệt Kế Phổ Biến Hiện Nay