Độ ẩm tuyệt đối là gì? Phân biệt giữa độ ẩm tuyệt đối và tương đối

Độ ẩm tuyệt đối là nồng độ hơi nước tồn tại trong một thể tích hỗn hợp dạng khí nhất định. Tìm hiểu các thông số về độ ẩm tuyệt đối và tác động của nó trong cuộc sống.

Độ ẩm là một khái niệm quen thuộc trong đời sống hàng ngày, đóng vai trò quan trọng đối với con người và môi trường xung quanh. Có hai loại độ ẩm chính là độ ẩm tuyệt đối và độ ẩm tương đối. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung tìm hiểu về độ ẩm tuyệt đối là gì, một thông số quan trọng thể hiện độ ẩm và có nhiều ứng dụng trong đời sống.

I. Độ ẩm tuyệt đối là gì?

1. Khái niệm độ ẩm tuyệt đối

Độ ẩm tuyệt đối là nồng độ hơi nước tồn tại trong một thể tích hỗn hợp dưới dạng khí nhất định. 

Nói một cách đơn giản về khái niệm độ ẩm tuyệt đối là gì?, nếu tất cả nước chứa trong một mét khối không khí được cô đọng lại trong một vật chứa, thì khối lượng của vật chứa đó chính là độ ẩm tuyệt đối. 

Độ ẩm tuyệt đối trong khí quyển được ước tính là từ gần 0 đến khoảng 30 g (1,1 oz) trên mét khối,khi không khí ở trạng thái bão hòa ở 30 °C (86 °F).

Đơn vị đo độ ẩm tuyệt đối phổ biến nhất là gam trên mét khối (g/m³). Ngoài ra, người ta còn sử dụng các đơn vị đo khối lượng hoặc thể tích khác, ví dụ như Pounds trên foot khối ( sử dụng phổ biến ở Mỹ), các đơn vị đo lường của Anh và metric với nhau.

2. Công thức tính độ ẩm tuyệt đối tiêu chuẩn

Độ ẩm tuyệt đối được xác định bằng tỷ số giữa khối lượng hơi nước (tính bằng gam) với thể tích của một hỗn hợp không khí nhất định (thường được tính bằng m³) chứa nó:

Công thức tính:

Trong đó:

• AH là kí hiệu độ ẩm tuyệt đối của thể tích không khí được xét

• m(H2O) là khối lượng hơi nước tồn tại trong hỗn hợp khí

• V là thể tích hỗn hợp khí chứa lượng hơi nước cần xác định độ ẩm tuyệt đối.

Cần lưu ý rằng, độ ẩm tuyệt đối sẽ thay đổi khi áp suất không khí biến động. Điều này gây ra sự bất tiện trong các tính toán hóa học kỹ thuật (ví dụ như đối với máy sấy quần áo, do nhiệt độ của máy có thể biến đổi đáng kể). Vì lý do này, trong lĩnh vực hóa học kỹ thuật, độ ẩm tuyệt đối thường được định nghĩa là khối lượng hơi nước trên mỗi đơn vị khối lượng không khí khô (cũng được gọi là tỷ số trộn khối). Cách tiếp cận này giúp các tính toán cân bằng nhiệt và khối lượng trở nên rõ ràng, chính xác hơn.

Xem thêm: Hơi nước là gì? Các ứng dụng thực tế của hơi nước

II. Độ ẩm tuyệt đối thay đổi như thế nào khi áp suất không khí thay đổi

Độ ẩm tuyệt đối chịu ảnh hưởng từ nhiệt độ và áp suất:

- Nhiệt độ: Khi nhiệt độ tăng, không khí có khả năng giữ nhiều hơi nước hơn. Điều này dẫn đến việc lượng hơi nước trong một đơn vị thể tích không khí tăng lên, làm tăng độ ẩm tuyệt đối. Khi nhiệt độ giảm, không khí có khả năng giữ ít hơi nước hơn. Lượng hơi nước dư thừa sẽ ngưng tụ thành nước lỏng, làm giảm độ ẩm tuyệt đối.

Xem thêm: Thế nào là sự ngưng tụ? Hiện tượng ngưng tụ hơi nước

- Áp suất: Khi áp suất tăng, lượng không khí trong một đơn vị thể tích tăng lên. Tuy nhiên, lượng hơi nước có thể giữ nguyên. Do đó, độ ẩm tuyệt đối sẽ giảm. Khi áp suất giảm, lượng không khí trong một đơn vị thể tích giảm xuống. Lượng hơi nước có thể giữ nguyên. Do đó, độ ẩm tuyệt đối sẽ tăng.

III. Đặc điểm và ý nghĩa của độ ẩm tuyệt đối

Độ ẩm tuyệt đối là một đại lượng quan trọng để đánh giá mức độ ẩm không khí. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng độ ẩm tuyệt đối mới chỉ là một phần thông tin về độ ẩm của không khí. Để đánh giá đầy đủ mức độ ẩm của không khí, cần xem xét thêm cả độ ẩm tương đối.

Xem thêm: Độ ẩm là gì? Làm cách nào để giảm độ ẩm trong phòng nhanh và hiệu quả

Độ ẩm có ý nghĩa to lớn trong nhiều lĩnh vực quan trọng của đời sống và sản xuất, cụ thể như sau:

• Trong khí tượng thủy văn, độ ẩm được sử dụng để dự báo thời tiết, cảnh báo thiên tai liên quan đến hơi nước như mưa, sương mù.

• Trong nông nghiệp, độ ẩm tuyệt đối giúp điều chỉnh lượng nước tưới cho cây trồng và bảo quản nông sản một cách phù hợp.

• Trong công nghiệp, kiểm soát độ ẩm là yếu tố quan trọng trong quá trình sản xuất và bảo quản sản phẩm.

• Trong y tế, duy trì độ ẩm ở mức phù hợp giúp tạo ra môi trường chữa bệnh lý tưởng cho bệnh nhân.

• Trong xây dựng, đánh giá đúng độ ẩm tuyệt đối giúp đảm bảo chất lượng công trình và sức khỏe con người.

Xem thêm: Độ ẩm nhà thuốc theo tiêu chuẩn GPP là bao nhiêu?

IV. Sự khác nhau giữa độ ẩm tương đối và độ ẩm tuyệt đối

Độ ẩm tuyệt đối và độ ẩm tương đối là hai khái niệm quan trọng trong việc phân tích lượng hơi nước có trong không khí. Mặc dù liên quan đến cùng một hiện tượng, nhưng chúng lại khác nhau về định nghĩa, cách đo lường và ứng dụng. Dưới đây là bảng so sánh giúp anh em có thể phân biệt được hai khái niệm này.

Đặc điểm	Độ ẩm tuyệt đối	Độ ẩm tương đối
Định nghĩa	Lượng hơi nước tồn tại trong một thể tích không khí nhất định.	Tỷ số phần trăm giữa lượng hơi nước thực tế và lượng hơi nước tối đa mà không khí có thể chứa được ở cùng nhiệt độ.
Đơn vị đo	Gam trên mét khối (g/m³)	Phần trăm (%)
Ý nghĩa	Thể hiện lượng hơi nước thực tế có trong môi trường. Phản ánh khả năng chứa hơi nước của không khí. Giúp đánh giá mức độ ẩm ướt, hanh khô của môi trường.	Thể hiện mức độ bão hòa hơi nước trong không khí. Phản ánh cảm giác nóng ẩm hay khô ráo của con người.
Phụ thuộc	Nhiệt độ, áp suất, lượng hơi nước trong không khí.	Nhiệt độ và lượng hơi nước đang có trong không khí.
Ví dụ	Trong một căn phòng 50 m³ có 250 gam hơi nước, độ ẩm tuyệt đối là 5g/m³.	Giả sử nhiệt độ phòng là 25°C, độ ẩm tuyệt đối là 5 g/m³, độ ẩm bão hòa ở 25°C là 23g/m³, độ ẩm tương đối là 21,7%.
Ứng dụng	Khí tượng thủy văn, nông nghiệp, công nghiệp, y tế, xây dựng.	Dự báo thời tiết, bảo quản thực phẩm, thuốc, sản phẩm công nghiệp.

 

Tóm lại, độ ẩm tương đối và độ ẩm tuyệt đối là hai khái niệm khác nhau về mặt định nghĩa, đơn vị đo, sự phụ thuộc vào nhiệt độ và ý nghĩa ứng dụng. Chúng cùng cung cấp thông tin về lượng hơi nước trong không khí nhưng dưới hai góc nhìn khác nhau.

Qua bài viết này, Bigmart đã cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về độ ẩm tuyệt đối là gì và các thông tin hữu ích xoay quanh nó. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về độ ẩm. Các bạn nhớ đón đọc các bài viết tiếp theo về độ ẩm của Bigmart nhé.